Jednodniówka okolicznościowa “Trzeci Maj 1916 r. w Zgierzu”

Tym razem Obiektem Miesiąca jest wydawnictwo okolicznościowe z okazji święta Konstytucji 3 maja. Były to pierwsze obchody tego święta w naszym mieście, a w dodatku 125. rocznica uchwalenia tego przełomowego dokumentu. Były one możliwe dzięki zgodzie okupacyjnych władz niemieckich w 1916 r., w samym środku I wojny światowej. Administracja niemiecka zabiegała wówczas o przychylność Polaków, aby ci chętniej stawali po stronie państw centralnych.

Konstytucja i historia Zgierza

Tekst broszury opracowało Zgierskie Towarzystwo Szerzenia Wiedzy im. Bolesława Prusa. Wydawnictwo zawiera przedruk tekstu pierwszej polskiej ustawy zasadniczej, co miało być hołdem dla jej twórców i zapisów. Poprzedzony on jest wstępem historycznym zatytułowanym „Testament przodków” tłumaczącym czytelnikowi kulisy stworzenia ustawy zasadniczej. Kolejną częścią był opis obchodów rocznicy konstytucji w Zgierzu, okraszony kilkom fotografiami przedstawiającymi manifestację patriotyczną, która wówczas przeszła przez miasto. Tekst miał wzniosły charakter oraz miał działać ku pokrzepianiu serc. Trzecia część broszury to syntetyczny opis Zgierza z okresu I wojny światowej, który jest doskonałym źródłem do pracy nad historią miasta. Zawierał on syntetyczny zarys dziejów Zgierza oraz opis miejscowych instytucji oświatowych i kulturalnych. Druk broszury został wykonany siłami miejscowej drukarni M. Nowicki i S-ka w Zgierzu.

Obraz obchodów

Użyte w publikacji fotografie to zbiór zdjęć z kilku różnych punktów w mieście. Przedstawiają one wspomnianą manifestację – na dzisiejszym placu Jana Pawła II u wejścia w ulice Długą oraz na jej odcinku przed skrzyżowaniem z ul. ks. J. Popiełuszki wykonane z balkonu kamienicy Juliana Kruschego. Ikonografie uzupełniają zdjęcia z ulicy gen. J.H. Dąbrowskiego, gdzie manifestacja fotografowana była z budynku należącego do fabrykanta Juliusza Hoffmana. Fotografie te poza ilustrowaniem wydarzeń związanych z 125. rocznicą uchwalenia Konstytucji 3 Maja, również pokazują fragmenty ówczesnego Zgierza.

O obiekcie

Wydawnictwo ma format zbliżony do dzisiejszego A4, o dokładnych wymiarach 31,7 cm długości i 23,5 cm szerokości. Całość otoczona jest szarą, miękką obwolutą – jej stan jest dobry, jednak brzegi stron są po przedzierane i częściowo podklejone. Strony podszytu są luźne. Eksponat do zbiorów Muzeum Miasta Zgierza 11 lutego 1980 r. przekazał Antoni Piaskowski.