Samolot aluminiowy

Pomimo tego, że kolekcja zabawek Muzeum Miasta Zgierza kojarzy się głównie z lalkami – to znaleźć wśród niej można także takie, poświęcone głównie chłopcom i zabawom kojarzonym z męskim światem. Jedną z takich zabawek jest niewielkich rozmiarów model samolotu aluminiowego. Zabawka w całości odlana jest z aluminium i nie posiada żadnych ruchomych części. Powstał najprawdopodobniej w latach 50. XX w. Nie wiadomo, w jakim warsztacie rzemieślniczym. Co ciekawe zachowało się sporo podobnych aluminiowych zabawek w zbiorach innych Muzeów, jak chociażby w Muzeum Śląskim w Katowicach. Samoloty różnią się formą ale przypuszczać można, że wyszły spod jednej ręki. Można wysnuć przypuszczenie, że produkowane były seryjnie, być może przez Częstochowskie Zakłady Zabawkarskie Przemysłu Terenowego, które na przełomie lat 50. i 60. produkowały głównie samochody z blachy i plastiku.

Odlewane zabawki

Najbardziej popularnymi i znanymi zabawkami odlewanymi są figurki żołnierzyków. Znane w XVIII i XIX wieku ogromną popularność zyskały po 1913 roku, kiedy to Herbert G. Wells wydał “Małe wojny”, w której zaproponował grę toczoną przy pomocy małych figurek. Nasz samolot nie jest odlany z ołowiu i cyny lecz z aluminium – metalu, który nie koroduje, ale jest dość miękki co doskonale widać na prezentowanej zabawce – ma mnóstwo rys, a jego powierzchnia jest przez to porowata – zapewne brał udział w niezliczonej ilości bitew powietrznych.

Pierwsze samoloty

Wraz z rozwojem przemysłu a także i lotnictwa pojawiły się zabawki, które pozwalały pobudzać dziecięcą wyobraźnię. Pamiętać należy o tym, że pierwszy lot samolotem z silnikiem tłokowym przypada na 1903 rok, a pierwsze samoloty z silnikami odrzutowymi zaczęły się w latach 30. XX wieku tak więc podobna zabawka wcześniej nie miała prawa powstać. Prezentowany przez nas samolot to bombowiec o czterech odrzutowych silnikach. Prawdopodobnie wzorowany na radzieckich odrzutowcach – tylny statecznik wskazywać może na samolot typu MIG-19, a kadłub na YAK-25, może IŁ-28 (ale tu nie zgadza się liczba silników) są też przypuszczenia, że twórca formy wzorował się na brytyjskiej maszynie Havilland Comet – pierwszym pasażerskim samolocie odrzutowym, który zaprezentowano w 1949 roku – jednak do końca nie udało się nam tego ustalić.

Skarb spod podłogi

Prezentowany przez nas samolot trafił do naszych zbiorów w 2019 roku, kiedy to robiono remont podłogi na piętrze w pomieszczeniach administracyjnych. Samolot znajdował się pod podłogą. Pamiętać należy, że budynek Muzeum do 1978 roku pełnił funkcje mieszkalne, a drewniana podłoga miała wiele szczelin. Który mały lokator skrył swój skarb pomiędzy deskami? A może porzucony samolot sam się zawieruszył? Tego nie wiemy.