Strażniczka majątku i bogactwa

Kasa Pancerna, znana również jako sejf pancerny, to urządzenie mające na celu zabezpieczenie wartościowych przedmiotów przed kradzieżą, a także przed niszczycielskim działaniem ognia. Jej początki sięgają głęboko w historię,
a koncept kasy pancernej wyewoluował wraz z rozwojem technologii i potrzebami społeczeństwa. Tak się składa że przykład takiej przepięknej kasy pancernej mamy w naszym muzeum.

Pierwsze prototypy kas pancernych pojawiły się już w starożytnym Egipcie, gdzie używano ich do przechowywania klejnotów faraonów oraz innych cennych skarbów. Jednak to w średniowieczu kasa pancerna zaczęła nabierać nowych kształtów i funkcji. Wraz z rosnącym bogactwem w Europie, potrzeba bezpiecznego przechowywania wartościowych przedmiotów stała się priorytetem.

W okresie renesansu, kasy pancerne zyskały na popularności wśród bogatych rodzin oraz instytucji finansowych.
Ich konstrukcja stawała się coraz bardziej zaawansowana, wykorzystując coraz lepsze materiały i mechanizmy zabezpieczające. W XIX w. kasy, które pierwotnie były po prostu okutymi skrzyniami zaczęły przybierać dużo bardziej finezyjne kształty.

Kasa Pancerna Sikorskiego B. to nie tylko mebel, lecz prawdziwe dzieło sztuki i inżynierii, które przemawia do wyobraźni. Jej precyzyjne wykonanie, misterna dekoracja i bogactwo detali sprawiają, że stanowi ona nie tylko lecz również inspirację dla miłośników historii i estetyki. Zbudowano ja w pierwszych latach XX wieku i pierwotnie zakupiono do sekretariatu zakładów A.G. Borst w Zgierzu. Co ciekawe nikt kasy w czasie obu wojen światowych nie warzył się rozpruć lub wywieźć. Po 1945 roku trafiła do tworzonych w budynku dawnej fabryki „Borsta” – zakładów przemysłu wełnianego, później Fresco. Po likwidacji firmy w 2000 roku przekazano ją do naszego zgierskiego muzeum. Kilka lat temu przeszła renowację i trafiła na wystawę stałą Dzieje Zgierza, do zainscenizowanego kantoru fabrycznego
z przełomu XIX i XX wieku.

Mazerunek czyli specjalna malatura udająca drewno, koloru jasnego orzecha nadaje sejfowi klasyczny, a zarazem elegancki charakter. Ściany boczne i tylna otoczone są delikatną ramą w formie gładkiej listwy, co dodaje lekkości
i harmonii całej kompozycji. Drzwi, będące centralnym punktem konstrukcji, zachwycają precyzyjnym wykonaniem.
Ich środkowa część wydzielona jest dekoracyjną listwą, po bokach której mamy półkolumny z liśćmi akantu i głowicami
w formie dzbanuszków. Ażurowy odlew palmety umieszczony nad gzymsem, ujęty w spływy wolutowe, stanowi misterny i elegancki detal, nawiązujący do antycznych i klasycystycznych wzorców. Na drzwiach kasa prezentuje również starannie wykończony zamek szyfrowy, z dwiema symetrycznymi gałkami zdobionymi wyciętymi literami. Po ustawieniu odpowiedniej kombinacji pod jedną z nich ukazuje się dziurka klucza otwierającego kasę.

Otwarcie drzwi ukazuje wewnętrzną stronę, malowaną zieloną, opalizującą farbą w wzór przywodzący na myśl wnętrze muszli perłowców, otoczoną pomalowaną na złoto ramą, która dodaje wnętrzu kasy subtelnego blasku. Powierzchnia wewnętrzna drzwi podzielona jest trzema listwami zamka – pionową i dwiema poziomymi. Miejsca połączeń listew zaznaczono rozetami. Na pionowej listwie umieszczono dużą tabliczkę zasłaniającą zamek z nazwą producenta: FABRYKA KASS/B. SIKORSKIEGO/MARSZAŁK. 125/W WARSZAWIE. Dodatkowo zamek z trzema wewnętrznymi ryglami: zewnętrzne walcowe, środkowy prostopadłościenny. Płyta rygla zamocowana za pomocą dwóch wkrętów. We wnętrzu kasy znajduje się podwieszona dwudrzwiowa szafka oraz półka. Drzwiczki skarbczyka ujęte są gładkimi listwami i listwą przymykową. Na centralnym polu każdych drzwi namalowane są kolorowe pęki kwiatów w złoto malowanych dekoracyjnych ramach.

Integralną częścią konstrukcji jest drewniana, szafka, stanowiąca podstawę dla całej kasy pancernej. Co ciekawe wytrzymuje bez trudu jej kilkuset kilogramowy ciężar! Również pomalowana jest na olejno w jasnym odcieniu orzecha. Ozdobiona podobnie jak kasa – półkolumnami.

Kasa pancerna z fabryki A.G. Borst jest prawdziwą chlubą naszej wystawy stałej. Szkoda tylko, że złoto, które skrywa
nie jest tak autentyczne jak sama kasa.